در هر پروژهی صنعتی یا ساختمانی، سیستم لولهکشی نقش حیاتی در انتقال سیالات و گازها دارد. در این میان، لوله سیاه درزدار (Black Welded Pipe) یکی از متداولترین انواع لولههای فولادی است که بهدلیل قیمت مناسب، دوام بالا و در دسترس بودن، سهم بزرگی از بازار را در اختیار دارد.
نام “سیاه” بهدلیل رنگ سطحی این لولههاست که حاصل اکسید طبیعی فولاد است و پوشش گالوانیزه یا رنگ محافظ ندارد. این لولهها در صنایع تأسیسات، سازه، خطوط گاز و حتی در ساخت اسکلتهای فلزی استفاده میشوند.
دسته بندی لوله های سیاه
لولههای درزدار به دو دستهی اصلی تقسیم میشوند:
- لوله سیاه درزدار سبک
- لوله سیاه درزدار سنگین
تفاوت این دو نوع در ضخامت، وزن، مقاومت فشاری و کاربرد است. در ادامه با جزئیات کامل هرکدام آشنا خواهیم شد.
خرید لوله درزدار با قیمت رقابتی و تحویل سریع
لولههای درزدار **ساوه، سپاهان، سپنتا** در سایزها و ضخامتهای متنوع؛ مناسب تأسیسات، گلخانه، داربست و خطوط انتقال با فشار متوسط.
همراه با مشاوره فنی، گواهی متریال (MTC) و ارسال به سراسر کشور.
- موجودی کامل: سیاه و گالوانیزه، سبک و سنگین
- قیمت روز و صدور پیشفاکتور فوری
- مشاوره انتخاب سایز و ضخامت متناسب با پروژه
- سایز (اینچ یا DN) و ضخامت/رده
- نوع (سیاه/گالوانیزه)، استاندارد و برند مدنظر
- تناژ یا تعداد شاخه + شهر مقصد
لوله سیاه درزدار چیست و چگونه ساخته میشود؟
لوله سیاه درزدار از ورق فولادی نورد گرم (فولاد ST37) تولید میشود. در فرآیند تولید، ورق فولادی به نوارهایی با عرض مشخص برش داده میشود، سپس با استفاده از دستگاه فرمدهی (Roll Forming) به شکل استوانه درمیآید.
در مرحلهی بعد، لبههای ورق به روش جوش مقاومت الکتریکی (ERW) یا جوش القایی (HF) به هم متصل میشوند.
پس از جوشکاری، لولهها بهصورت اتوماتیک تست میشوند تا از عدم وجود ترک یا نشتی در محل درز اطمینان حاصل شود.
در نهایت، سطح لولهها بدون پوشش باقی میماند یا در برخی موارد برای افزایش دوام، با ضدزنگ رنگآمیزی میشود.
🔹 مشخصات فنی رایج:
- جنس فولاد: ST37 – ST52
- طول استاندارد شاخه: ۶ متر
- روش جوش: ERW / HF
- سطح: سیاه مات بدون پوشش
- استاندارد تولید: DIN 2440، ISIRI 3765، ASTM A53
تفاوت لوله سیاه درزدار سبک و سنگین
تفاوت اصلی این دو نوع لوله در ضخامت ورق مورد استفاده و وزن نهایی آنهاست.
مقایسه لوله سیاه سبک و لوله سیاه سنگین
نکته: انتخاب بین لوله سیاه سبک و سنگین باید با توجه به فشار کاری، نوع مصرف و بودجه پروژه انجام شود.
فرآیند تولید لوله سیاه درزدار
فرآیند تولید این لولهها شامل چند مرحلهی کلیدی است:
- آمادهسازی ورق فولادی:
ورقهای فولادی نورد گرم (Hot Rolled) ابتدا تمیز و به نوارهای باریکتر برش داده میشوند. - فرمدهی (Forming):
نوار فولادی بهوسیلهی غلتکها به شکل استوانه درمیآید. - جوشکاری درز:
دو لبهی ورق با استفاده از جریان الکتریکی یا القایی گرم شده و بهصورت یکپارچه به هم جوش میخورند. - سایش و پرداخت:
محل جوش صاف و یکنواخت میشود تا در ظاهر و عملکرد تفاوتی با سایر بخشها نداشته باشد. - تست هیدرواستاتیک و کنترل کیفی:
هر لوله تحت فشار آب آزمایش میشود تا از عدم نشتی اطمینان حاصل گردد. - برش و بستهبندی:
در نهایت، لولهها در طولهای ۶ متری برش خورده و برای ارسال آماده میشوند.
کاربردهای لوله سیاه درزدار سبک و سنگین
لوله سیاه سبک
- ساخت نرده، حفاظ، پایه میز و مبلمان فلزی
- اسکلت سازههای سبک
- سیستمهای تهویه و دودکش
- گلخانهها و سازههای کشاورزی
لوله سیاه سنگین
- انتقال آب، گاز، بخار و هوای فشرده
- پروژههای تأسیساتی صنعتی
- ساخت سازههای فلزی بزرگ و سوله
- سیستمهای آتشنشانی و خطوط فشار بالا
مزایا و معایب لوله سیاه درزدار
✅ مزایا
- قیمت مناسب و مقرونبهصرفه
- وزن کمتر در مقایسه با لولههای بدون درز
- قابلیت تولید در ابعاد مختلف
- موجودی بالا در بازار داخلی
- امکان رنگ یا پوششدهی پس از تولید
❌ معایب
- مقاومت پایینتر در برابر خوردگی نسبت به گالوانیزه
- جوش درز ممکن است در فشارهای خیلی بالا ضعف ایجاد کند
- نیاز به نگهداری و رنگآمیزی در محیطهای مرطوب
نکات مهم در خرید لوله سیاه درزدار
- بررسی ضخامت واقعی: همیشه ضخامت واقعی لوله را با استاندارد کارخانه مطابقت دهید.
- تست جوش: محل درز باید صاف، بدون برجستگی یا نشتی باشد.
- برند تولیدکننده: برندهای معتبری مانند سپاهان، ساوه، سپنتا و کاوه پیشنهاد میشوند.
- شرایط محیطی: در مناطق مرطوب یا خورنده از رنگ یا ضدزنگ استفاده کنید.
- کاربرد نهایی: برای خطوط فشار بالا از نوع سنگین استفاده کنید.
روشهای افزایش طول عمر لوله سیاه
برای افزایش عمر مفید لولههای درزدار میتوان از چند روش ساده استفاده کرد:
- رنگآمیزی با ضدزنگ یا رنگ اپوکسی برای جلوگیری از زنگزدگی
- استفاده از روکش گالوانیزه گرم یا سرد در محیطهای خورنده
- تخلیهی منظم آب یا رطوبت از خطوط
- عدم جوشکاری بیشازحد نزدیک به درز برای حفظ استحکام
جدول مشخصات وزنی لولههای درزدار
سایز لوله (اینچ) | ضخامت (میلیمتر) | وزن هر متر (کیلوگرم) |
½ اینچ سبک | 1.5 | 0.85 |
½ اینچ سنگین | 2.5 | 1.25 |
1 اینچ سبک | 2 | 1.65 |
1 اینچ سنگین | 3 | 2.25 |
2 اینچ سنگین | 3.5 | 3.75 |
مقایسه اقتصادی و تصمیمگیری خرید
اگر بودجه محدود دارید اما به دنبال لولهای مقاوم برای ساخت و ساز هستید، لوله سیاه سبک بهترین گزینه است. اما در صورتی که پروژهی شما صنعتی و حساس است، لوله سیاه سنگین عمر مفید و ایمنی بالاتری فراهم میکند.
نکتهی مهم این است که انتخاب تنها بر اساس قیمت نباشد؛ بلکه باید فشار کاری، شرایط محیطی و استاندارد نصب را نیز در نظر بگیرید.